Haramiler | Konular | Kitaplar

Resmi belge

Kamu görevlisi veya hukuken yetkili kılınan tarafından, yasa gereğince yerine

getirdiği işlev (fonksiyon) nedeniyle düzenlenen belgedir. Resmi belgeye bu niteliği ve hukuksal sonuçları

yasa hükmü verir. Belgeyi düzenlemek kamu görevlisinin görevi içinde bulunmalı ve belge yasada

öngörülen usul, biçim ve işlemlere uygun düzenlenmiş olmalıdır.

Kamu görevlisince düzenlenen ve doğrudan doğruya kamuyu ilgilendiren belgeler hem içerik

hem de biçim bakımından resmi belge olduğu gibi içeriği özel hukuka ilişkin bulunduğu halde, yetkili

kamu görevlisince düzenlenmesi veya onaylanması nedeniyle de belge biçim bakımından resmi belgedir.

Yetkili kamu görevlisinin, yukarıda tanımlanan resmi belgeyi tamamen veya kısmen sahte

olarak düzenlemesi veya gerçek resmi belgeyi değiştirmesi, başkalaştırmasıyla suç gerçekleşir.

Resmi belge düzenlendiğinde veya değiştirildiğinde suç tamamlanır. Düzenleyen veya değiştiren

kişi yönünden suçun oluşması için ayrıca kullanmak gerekli değildir.Resmi belgede sahtecilikte kullanma,

öğe veya ağırlatıcı neden olmadığından, sahteciliği yapan ve kullanan aynı kişi ise tek bir sahtecilik suçu,

sahteciliği yapanla kullanan ayrı kişilerse ayrı suç söz konusudur.

Bireyin resmi belgede sahteciliği suçu, herhangi bir kişi tarafından işlenebilir. Belgenin

düzenlenmesinde görevsel nedensellik bağı bulunmayan, yetkili olmayan kamu görevlisi de bu

kapsamdadır.

Yetkili kamu görevlisiyle özel kişi arasında bir anlaşma (suç ortaklığı) varsa, kamu görevlisi

sıfatı esas olacağından, bireyin eylemi kamu görevlisinin suçuna katılmaktır. Kamu görevlisiyle birey

arasında anlaşma yoksa (kamu görevlisinin aldatılmış olması - özel kişi tarafından bir araç olarak

kullanılması durumunda) bireyin resmi belgede sahteciliği suçu ortaya çıkar.

765 sayılı T.C.K.nun 339. maddesinin 1. fıkrası kamu görevlisinin; resmi belgenin aslında,

340. maddesi resmi belgenin özünde, 341. maddesinin 1. fıkrası resmi belgenin onaylı suretinde,

2. fıkrası resmi belgenin içeriğine ilişkin onaylı özetlerde, 342. maddesinin 1. fıkrası bireyin; resmi

belgenin aslında, 2. fıkrası resmi belgenin onaylı suretinde sahteciliği, 346. maddesi bu sahte belgeleri

bilerek kullanma suçunu, 344. maddesi ticari kimliğin, ticari belgeye gerçeğe aykırı olarak

yansıtılması, 350. maddesi bireyin ve 352. maddesi kamu görevlisinin kimlik ve benzeri belgelerde,

355. maddesi kamu görevlisinin ve hukuken yetkili kılınanın, 356. maddesi bireyin özel yarar

sağlayacak belgelerde sahtecilik suçlarını düzenlemiştir.

765 sayılı Kanunun 344. maddesinde tanımlanan ticari senedin kambiyo senedi olması, Türk

Ticaret Kanundaki biçimsel öğeleri tam olarak taşıması durumunda suç, resmi belgede sahtecilik niteliğini

kazanır. Aksi halde, özel belge sayılır.

5237 sayılı Kanuna göre belgede sahtecilik kapsamında değerlendirilmesi gereken 765 sayılı

Kanunun 325. maddesi demiryolu ve diğer kamu taşıma işletmeleri biletlerinde sahteciği, 328.

maddesi bu sahte biletleri bilerek kullanmayı, 329/1. maddesi gerçek biletin üzerindeki önceden

kullanıldığına ilişkin (iptal) işaretini silip yeniden kullanmayı, 334. maddesi hükümet makamlarının,

kamu kurum ve kuruluşlarının veya kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının onay veya

belgelendirmede kullandıkları mühürlerin sahte iz,işaret ve eserlerini içeren belgeleri oluşturmayı,

335. maddesi bunları bilerek alma, devretmeyi, 336. madde ise gerçek mührü hukuka aykırı biçimde

ele geçirip onay ve belgelendirmede kullanmayı yaptırıma bağlamıştır.

325, 328 ve 329/1. maddelerde tanımlanan gerçek biletleri üreten işletme, kamu kurumu

niteliğinde olup bunu yasanın verdiği izinle gerçekleştiriyorsa; sahte üreten veya kullananın eylemi

resmi belgede sahtecilik suçunu, kamu kurumu değilse özel belgede sahtecilik suçunu oluşturur.

334, 335. maddelerdeki suçun oluşup tamamlanabilmesi için de mühür iz, işaret veya eserini

içeren belgenin, içerik ve biçim olarak tam, hukuksal sonuç doğurmaya elverişli bulunması gerekir.

765 sayılı T.C.K. nun yukarıda belirtilen (339, 340, 341, 342, 344, 346, 350, 352, 355, 356.

maddeler ile 325, 328, 329/1, 334, 335, 336. maddelerindeki) tüm suçlar hakkında; eylem, birey (yetkili

kamu görevlisi olmayan) tarafından gerçekleştirilmişse 5237 sayılı Kanunun 204. maddesinin 1. fıkrası,

suç yetkili kamu görevlisince işlenmişse aynı maddenin 2. fıkrası uygulanır

5237 sayılı Kanunun 204/1,2. maddesindeki suçun maddi öğesi; bir resmi belgeyi, başkasını

aldatacak biçimde, sahte olarak düzenlemek (taklit etmek) veya değiştirmek (tahrif/tağyir etmek), sahte

resmi belgeyi bilerek kullanmaktır.

Suçun manevi öğesi; kasıttır. Eylemi zarar verme bilinç ve iradesiyle gerçekleştirmektir.